Hoe gebruik je de kernwaardekaartjes?
Wat?
- 48 kernwaardekaartjes
- Opgedeeld in 5 categorieën, elke categorie is herkenbaar per kleur.
- Deze verdeling is gebaseerd op het framework van de IDG'S. Deze innerlijke ontwikkelingsdoelen zijn in het leven geroepen door de VN omdat de mens deze vaardigheden best ontwikkelt om voorbereid te zijn om bij te dragen aan een duurzame toekomst en het halen van de SDG'S (duurzame ontwikkelingsdoelen).VAARDIGHEDEN: Er staat op elk kaartje vermeld bij welke vaardigheid en ontwikkelingsdoel deze kernwaarde belangrijk is. (zie hieronder op de afbeeldingen):
- Verbinden met jezelf (ZIJN) - Groengeel
- Cognitieve vaardigheden (DENKEN) - Roos
- Verbinden met de anderen (VERBINDEN) - Blauw
- Sociale vaardigheden (SAMENWERKEN) - Oranje
- Verandering creëren (HANDELEN)- Groen
- TIP: als je merkt dat personen meerdere kaartjes kiezen in dezelfde categorie brengt dat helderheid op waar ze zich vooral in willen ontwikkelen.
- VALKUIL: er staat telkens bij vermeld wat de valkuil is van deze kernwaarde. Want als iemand doorschiet in deze kernwaarde, zou het ook wel een slechte eigenschap genoemd kunnen worden. Dit ontstaat wanneer de oorspronkelijke goede eigenschap en waarde, dusdanig wordt gebruikt dat het leidt tot negatief of (zelf)destructief gedrag.
- GEDACHTE: er staat steeds een helpende gedachte bij die de persoon kan ondersteunen om deze kernwaarde te integreren. Je gedachten beïnvloeden namelijk je gevoelens en gedrag. Dus het is belangrijk dat men ze positief en bewust leert inzetten.
Wanneer?
- Dit raden we aan voor groepen die regelmatig met elkaar leven en werken. bv gezinnen, teams, klassen,.. om eens een apart Kansmakersgesprek over kernwaarden te hebben.
- Dit kan in begin van de begeleiding die je met hen start of na enkele sessies als verdieping.
- Kernwaarden veranderen niet zoveel in iemands leven en zijn de basis waar je al je keuzes en ook behoeftes op kan afstemmen. Daarom is het belangrijk om die in kaart te brengen.
- Zo kan je er altijd op terugvallen bij andere kansmakers-gesprekken.
VARIANT: je kan dit ook doen bij elk gekozen thema in ronde 2. En in de plaats van de behoeftekaartjes te vragen hun kernwaardekaartjes te laten kiezen die ze willen meenemen naar de oplossingen van de kernvraag.
Hoe?
Er zijn verschillende mogelijkheden.
- Ronde 1: We raden aan om apart een Kansmakersronde te doen rond de kernvraag. "Wat zijn onze belangrijkste gezamelijke kernwaarden voor een gezonde leef(werk) omgeving?" Of je maakt een andere variant/kernvraag rond kernwaarden. bv "Welke kernwaarden zijn de basis van ons team?" En dit als doel om in al hun keuzes rekening te houden.
- Ronde 2 : hier deelt ieder om beurt hoe hij of zij zich voelt rond de persoonlijke (of organisatie) kernwaarden. Zijn die helder? Vind je dat je er zelf rekening mee houdt? Houden anderen er rekening mee? Dus deel wat al goed en niet zo goed loopt. (hier moet je nog niet met de kaartjes werken).
- Daarna vervolg je ronde 3 en daar laat je de personen hun 5 belangrijkste kernwaarden kiezen (dit is plaats van de ideeën te bedenken)
- In ronde 4 laat je ze hun gekozen kernwaarden delen en vertellen waarom het zo belangrijk is.
- ronde 5 ga je cirkelen en uiteraard gaan mensen hun kernwaarden naar voor schuiven maar de vraag is "wat zijn onze belangrijkste gezamelijke kernwaarden om bv dat gezond evenwichtig ecosysteem te bouwen?" Dat wel zeggen dat voor iedereen goed voelt en evenwichtig is. En je dus op zoek gaat naar de kern van alle kernwaarden. Dus met dat indachtig verschuif je wat zeker mee moet. En kunnen anderen geinspireerd geraken door kernwaarden van anderen.
- Einde ronde 5 : Het cirkelen stopt wanneer de 5 of bv 8 belangrijkste kernwaarden in het midden liggen.
- In ronde 6 ga je met de kernwaarden die in het midden liggen actiepunten bij bedenken om die kernwaarden in de praktijk te zetten. Of je kan ze opsommen of ergens omhoog hangen bv aan prikbord en meenemen als basis voor je keuzes in andere vragen die je samen gaat oplossen.
- TIP: De kernwaarden die aan de kant blijven liggen of bij andere cirkels, zijn dus niet 'verloren'. Ze blijven ieders kernwaarden maar ze zijn bijvoorbeeld eengevolg of een persoonlijke leiddraad. Wat in het midden ligt is belangrijk als consensus van de groep/team/gezin.
Variatie?
Je kan een variatie inbouwen in ronde 3.
- Wanneer het moeilijk is voor sommige om hun kernwaarden te bepalen kan je telkens 5 kernwaarden leggen en dan de anderen een vinger laten leggen op de kernwaarde die ze vinden dat best past bij die persoon. En zo doe je verder tot je 5 belangrijkste kernwaarden hebt.
- En dit doe je dan bij elke persoon. Nadeel: Dit kan echter lang duren.
- Je kan ook per 2 die laten doen tegelijkertijd. Of je kan ieder voor zich apart per 5 een selectie laten maken, telkens 1 ervan kiezen dat meeste aanspreekt en zo de reductie doen tot de laatste 5 kernwaarden die in de running blijven.